Aşkın kime yâr olur dâim işi zâr olur

Aşkın kime yâr olur dâim işi zâr olur,

Dinmez gözünün yaşı yanar içi nâr olur.

Aşkın kime yâr olur dâim işi ağlamak olur,

Dinmez gözünün yaşı yanar içi ateş olur.

Hakkın aşkı kime isabet ederse o kulun bir kararı kalmaz. O her yerde aşıkı ile birlikte olmak ister. Onu bulmak için daim feryat ve figan içerisinde olur.  Bütün zerresinde hakkın tecellisini görür daim onun adını yad eder. Allah’ın yarattığı öyle melekler vardır ki onlar aşkın ziyasından Hz.Adem’e secde edin nidasını dahi duymamışlardır.

Hakkı seven aşıkların gözü daim yaşlı olur. Onlar o aşkın etkisi ile hüzün içerisinde olur.

Aşkın kime yâr olur dâim işi zâr olur,

Dinmez gözünün yaşı yanar içi nâr olur.

Sevdâ‐yı zülfün kimin takılsa gerdanına,

Mansûr gibi âkibet yolunda ber‐dâr olur.

Leylâ‐yı aşkın senin her kimi mecnun eder,

Firkât oduna yanup her gice bîmâr olur.

Varlık cibâlin kesüp dost iline yol eder,

Ferhatleyin gözünün yaşları pınâr olur.

Şol İbrahim Edhem’i derviş eden aşkındır,

Derdine düşen şâhın tahtı târümâr olur.

Ben de ârı terkedip girdim bu dervişliğe,

Her kim senin aşkına düştüyse bi‐âr olur.

Bu yolda cânın veren cânân alur yerine,

Aşk dükkânında anın canıyla bazâr olur.

Ey dilber‐i rûhânî al koma işbu cânı,

Sevdâna düşeliden dünyâ bana dâr olur.

Terk et Niyâzî seni, bul anda o Sultanı,

Her kim canından geçer ol vâsıl‐ı yâr olur.

Aşkın kime yâr olur dâim işi zâr olur,

Dinmez gözünün yaşı yanar içi nâr olur.

Aşkın kime yâr olur dâim işi ağlamak olur,

Dinmez gözünün yaşı yanar içi ateş olur.

Hakkın aşkı kime isabet ederse o kulun bir kararı kalmaz. O her yerde aşıkı ile birlikte olmak ister. Onu bulmak için daim feryat ve figan içerisinde olur.  Bütün zerresinde hakkın tecellisini görür daim onun adını yad eder. Allah’ın yarattığı öyle melekler vardır ki onlar aşkın ziyasından Hz.Adem’e secde edin nidasını dahi duymamışlardır.

Hakkı seven aşıkların gözü daim yaşlı olur. Onlar o aşkın etkisi ile hüzün içerisinde olur.

Seni seven aşıkların
Gözü yaşı dinmez imiş
Seni maksud edinenler
Dünya ahret onmaz imiş

Ölmez imiş aşık canı
Hiç çürümez imiş teni
Aşk her kimi kıldı fani
Ana zeval ermez imiş

Gönlün sana verenlerin
Eli sana erenlerin
Gözü seni görenlerin
Devranları dönmez imiş

İkinci beyitte geçen nârdan murad, burada bildiğimiz ateş değildir. İlk önce yaratılan “Nûr‐i Muhammedî” dir. Bunun Rûh‐i Muhammedî, Akl‐i kül ve Kalem‐i Alâ gibi sâir isimleri de vardır. Rûh rihten müştaktır. Çünkü rih rüzgâr demektir, yani havadır. İşte havayı solunumla içine aldığın vakit ona nefesi dâhil (içri alınan solunum) denir ki hayatın mayasıdır. Nefes‐i (dışarıya verilen solunum) soğuktur. Nemlilik ve kuruluk bundan meydana gelir. Arşı ve Kürsî ve Felek‐i Atlas vesaire  bütün yaratıkların hepsi bu Ruh‐i Muhammedîden halk olundu.

Sevdâ‐yı zülfün kimin takılsa gerdânına,

Mansûr gibi âkibet yolunda ber‐dâr olur.

Zülfün sevdası kimin boynuna takılsa,

Mansûr gibi âkibet yolunda idam olur.

Zülfün sevdasından kasıt hakkın vahdeti vücududur. O kimin boynuna takılırsa idam olur. Zira hakkın vücudunda kendini fena eden kuldan hak zahir olur. Kesret olan varlığı ise perde arkasına çekilir. Mensurda bu hal içerisinde iken aşkın ziyasından “ENEL HAK”           demiştir. Ve katlinin vacip olması hakkında fetva verilmiştir.

Leylâ‐yı aşkın senin her kimi mecnûn eder,

Firkât oduna yanup her gice bîmâr olur.

Leylâ‐yı aşkın senin her kimi deli eder,

Ayrılık ateşine yanıp her gece kalbi huzursuz olur.

Kişi kemaliyle maşukuna dönük ve kendisini bu yolda yok edecek derecede aynı maşukunu kendisinde müşahede ederse, ona heymân (mecnûn) denilir. Mecnun çöllerde Leyla aşkı ile dolaşırken Mevla’sını bulmuştur. Artık onun için zahiri olan Leyla’nın bir önemi kalmamıştır. Mevla zikrine devam edenler artık ondan başka bir şey görmezler. Eğer böyle bir kul bir an dahi aşkından uzak kalırsa daim kalbi huzursuz olur.

Varlık cibâlin kesüp dost iline yol eder,

Ferhatleyin gözünün yaşları pınâr olur.

Varlık dağlarını kesip dost iline yol eder,

Ferhat gibi gözünün yaşları pınâr olur.

Ferhat Şirinine ermek için dağı delmiştir. Bu zahiri benzetme hakikatte kişinin kendi varlık dağıdır.Kişinin kendisine ait sandığı mevcudiyeti vuslata giden yolda en büyük engelidir. O varlık dağı ki aşılması çok zordur. Ancak bir efendinin eğitimi altında zevk edilerek varlık dağı dağıtılır ve varlığın gerçek sahibine döndürülür. Böyelece istenilen menzile ulaşılmış olunur. Kim bu varlık dağını aşar ise orada Sultan ile buluşur.

Şol İbrahim Edhem’i derviş eden aşkındır,

Derdine düşen şâhın tahtı târümâr olur.

Şol İbrahim Edhem’i derviş eden aşkındır,

Derdine düşen şâhın tahtı darmadağın olur.

İBRÂHİM BİN EDHEM kaddese’llâhü sırrahu’l‐aziz

Tabiinin meşhur âlimlerinden ve evliyanın büyüklerinden. 714 (H.96) te Belh şehrinde doğup, 779 (H.162)da Şam'da Hakk’a yürüdü. İsmi, İbrâhim bin Edhem bin Mansûr, künyesi Ebû İshâk'tır.

Nesebi hazret‐i Ömer'e dayanır. Fudayl bin İyâd, İmrân bin Mûsâ bin Zeyd Râi ve Şeyh Mansûr Selâmi'nin sohbetinde bulunup, Veysel Karânî radiyallâhü anh hazretlerinin rûhâniyetinden istifade etmiştir. Bağdat, Şâm ve Hicaz'da meşhur oldu. Üç kıtanın âlimlerinin çoğundan ilim öğrendi.

İmâm‐ı Azam radiyallâhü anh hazretlerinin sohbetleriyle olgunlaştı. Dinde fakih ve müctehid oldu. Rumlarla yapılan cihâtlara katıldı. Arap lisanını çok fasih konuşurdu. Babası Edhem, Belh şehri padişahıydı. Kendisi şehzade olup, tahtta oturur, avlanmayı severdi. Her türlü imkâna sahip, her istediğini yer, her istediğini giyer, her emri hemen yapılırdı. Bir yola çıktığı zaman, kırk altın kalkanlı asker önünden, kırk altın gürzlü asker arkasından yürürdü. O bütün bunları terk etmiş ve Allah Teâlâ’ya gönül vermiştir. Mübarek sözleri ve kerametleri dilden dile dolaşmış, muhabbeti hep gönüllerde yaşamıştır. Dünyâ sultanları unutulmuş, fakat O unutulmamıştır.

Bu sultan ki ilahi aşk ile tacı ve tahtı terk ederek dervişlik yolunu seçerek iki cihanda da sultan olmuştur.

Kimin kalesine uğradı ise Aşk

Tacı tahtını tarumar eyledi

Ben de ârı terkedip girdim bu dervişliğe,

Her kim senin aşkına düştüyse bi‐âr olur.

Ben de kibri terkedip girdim bu dervişliğe,

Her kim senin aşkına düştüyse utanmaz olur.

Kişi derviş olayım derse nefsini ayaklar altına alıp kendini hakka tamamen vermelidir. Kibir gibi benlik davası içerisinde olan bir kişi derviş olamaz. Kim aşka düşer ise artık ona hicap görünmez.

Dervişlerde ar olmaz

Hiç bir şeyden kahrolmaz

Kahrı lütfu bir bilmeyen

İki cihanda rahat olmaz

Bu yolda cânın veren cânân alur yerine,

Aşk dükkânında anın canıyla bazâr olur.

Bu yolda cânın veren cânân alır yerine,

Aşk dükkânında onun canıyla alışveriş olur.

Kim bu aşk yolunda canını cananına verirse Cananı ona can olur.

Can verince sevgiliye

Yüz bin can ihsan olur

Ata da gamlanmak niye

Lütfeden Sultan olur

                               Hz.Mevlana

Zat makamında mevcudatını hakkın mevcudatında fena eden zata Hak Cem makamında delil olur. Kendisini o kuldan ortaya çıkartır. Artık aşk dükkânında alış veriş eden O olur. Zira burada kesret söz konusu değildir. Âşıkta maşukta birdir.

Ey dilber‐i rûhânî al koma işbu cânı,

Sevdâna düşeliden dünyâ bana dâr olur.

Ey rûhânî dilber al koma iş bu cânı,

Sevdâna düştükten beri dünyâ bana dar olur.

Ey gönüller sultanı bu canımı al bende koma bende var olan bu can senin eserin.

Şu varlık dağı yün gibi atıla

Saçıla dört bir yana

Hak katından bana

Mübarek bir kapı açıla

Kim ki dert ehli olur ise o bu dert ile dünyada gezer görünür ama dünya onun gözünden silinir. Çünkü artık o dert ile yanmaktadır. Dermanı da ancak yine derdindedir. Dert içre olan dermana kavuşmak isteyen âşık için bu dünya dar gelir. Bütün genişliği ile bu dünya onu sıkar.

Derde düşen aşık nitsün cihanı

Derd ehlinin daim yanmakta canı

Döner arzulayıp vasl-ı cananı

Dönelim aşıklar Mevla derdiyle

Terk et Niyâzî seni, bul anda o Sultanı,

Her kim canından geçer ol vâsıl‐ı yâr olur.

Niyâzî terk et seni, bul anda o Sultanı,

Her kim canından geçer ol yâre kavuşmuş olur.

Sen senin olmazsan tüm dertler biter
Varını yoğunu mürşidine ver
Ustanın elinde kütük ol yeter
Teslim olan zarar etmez kurbanım

                                                 NFK

Kişi kendinden geçip hakkın varlığında var olur ise bütün müşkülleri hal olur.

Padişaha vasıl olan

Elbet olur padişah

                          

                    Hz.Mevlana