Sırrını nâdâna izhâr itme cânân elden gider

Sırrını nâdâna izhâr itme cânân elden gider

Bülbül‐i şûrîde olma gülsitân elden gider

Haddini bilmezlere sırrını açıklama cânân elden gider

Yanık bülbül olma gülsitân elden gider

Zamanın padişahı dervişlerin arasına istihbarat için görevli gönderdiği kişinin içine aşkın sinmesi gibi. Oysa görevlinin gayesi istihbarattır. Fakat aşkın bulaşıcılığı onu da kendine çekmiş ve sinesine ateşini düşürmüştür. O kişi, dergâhta yedi sene kalmış, kâmil bir derviş olmuştur. Fakat padişaha rapor götürmek için söz vermiştir. Yedi sene sonra dergâhtan çıkıp kendisine görev veren padişahın huzuruna çıkmıştır. “Sultanım, bu kulunuzu yedi sene evvel bir kese altınla şu dergâha görevli gönderdiniz. Orada ne oluyor, ne geliyor? Bana rapor getirin, demiştiniz. Bu kulunuz, raporunu getirdi ve görevini yaptı,” demiş. Hünkâr: “Söyle bakalım” deyince “Hünkârım, onu sonra alırsınız. Rapor dilimin altında yazılıdır. Fakat size daha önce daha başka bir şey söylemek istiyorum” demiş. “Nedir o?” “Böyle süslü püslü, bin bir türlü tecessüsün, hasetlerin bulunduğu dünya çarkının içindeki üç beş günlük dünya sultanlığı size gurur vermesin. Eğer gerçekten padişah olmak istiyorsanız siz oraya gidin, derviş olun. Oradakiler sultan. Onların sultanlıklarının dokunulmazlığı var. Öyle üç beş günlük babadan intikal eden bir hükümdarlık bir padişahlık değil. Oradakilerin hepsi sultan. Lütfen oraya gidin ve derviş olun,” demiş. Padişah; “Cellât!” diye cellâdı çağırır. Derviş olan görevli; “Tamam, ben gönüllü geldim. Cellâda başımı teslim edeceğim. Ne olur hünkârım, gelin bu üç günlük yaldızlı elbiselerin altından, binlerce etrafınızda sizden bir şeyler bekleyen müraî insanların içinde kendinizi sultan zannetmeyin. Oraya gidin.Sultanlık orada,” demiş.

Cellât, bu arada mübarek başını gövdesinden ayırır. Ağzını açarlar ve dilinin altından bir kâğıt çıkar. Kâğıdın üzerinde şu yazılıdır:

“Seri (Baş) verdi, sırrı vermedi Server Baba”

Sırra sahip olmak ile başın emniyeti kalkmıştır. Bilmek ve bilmemek sır sahibini emniyetten uzaklaşmasına sebep olmuştur. Bazılarının talebi sır sahibi olmaktır. Ancak saklasa içine dert, söylese başına dert olmaktadır. Sırrı olan kamışa, söyletmek için kaç tane delik açıldı.

Sırrını nâdâna izhâr itme cânân elden gider

Bülbül‐i şûrîde olma gülsitân elden gider

Hüsnüne mağrur olup cevr eyleme âşıklara

Payidâr olmaz güzellik nâgehân elden gider

İlâhî tevbeler olsun bir dahi mey içmeyem

Mey içüp mahbûb olunca ihtiyar elden gider

Dâ’imâ aşk ehliyile aşinalık eyle kim

Yâd ile biliş olunca âşinâ elden gider

Yûsufı gör kim Mısır’a pâdişahdı bir zaman

Gör neler geldi seyr it bu zaman elden gider

Ey Niyâzî dünya içün zerrece gam çekme kim

Cidd‐i cehd etmek lâzım çünki canan elden gider

Sırrını nâdâna izhâr itme cânân elden gider

Bülbül‐i şûrîde olma gülsitân elden gider

Haddini bilmezlere sırrını açıklama cânân elden gider

Yanık bülbül olma gülsitân elden gider

Zamanın padişahı dervişlerin arasına istihbarat için görevli gönderdiği kişinin içine aşkın sinmesi gibi. Oysa görevlinin gayesi istihbarattır. Fakat aşkın bulaşıcılığı onu da kendine çekmiş ve sinesine ateşini düşürmüştür. O kişi, dergâhta yedi sene kalmış, kâmil bir derviş olmuştur. Fakat padişaha rapor götürmek için söz vermiştir. Yedi sene sonra dergâhtan çıkıp kendisine görev veren padişahın huzuruna çıkmıştır. “Sultanım, bu kulunuzu yedi sene evvel bir kese altınla şu dergâha görevli gönderdiniz. Orada ne oluyor, ne geliyor? Bana rapor getirin, demiştiniz. Bu kulunuz, raporunu getirdi ve görevini yaptı,” demiş. Hünkâr: “Söyle bakalım” deyince “Hünkârım, onu sonra alırsınız. Rapor dilimin altında yazılıdır. Fakat size daha önce daha başka bir şey söylemek istiyorum” demiş. “Nedir o?” “Böyle süslü püslü, bin bir türlü tecessüsün, hasetlerin bulunduğu dünya çarkının içindeki üç beş günlük dünya sultanlığı size gurur vermesin. Eğer gerçekten padişah olmak istiyorsanız siz oraya gidin, derviş olun. Oradakiler sultan. Onların sultanlıklarının dokunulmazlığı var. Öyle üç beş günlük babadan intikal eden bir hükümdarlık bir padişahlık değil. Oradakilerin hepsi sultan. Lütfen oraya gidin ve derviş olun,” demiş. Padişah; “Cellât!” diye cellâdı çağırır. Derviş olan görevli; “Tamam, ben gönüllü geldim. Cellâda başımı teslim edeceğim. Ne olur hünkârım, gelin bu üç günlük yaldızlı elbiselerin altından, binlerce etrafınızda sizden bir şeyler bekleyen müraî insanların içinde kendinizi sultan zannetmeyin. Oraya gidin.Sultanlık orada,” demiş.

Cellât, bu arada mübarek başını gövdesinden ayırır. Ağzını açarlar ve dilinin altından bir kâğıt çıkar. Kâğıdın üzerinde şu yazılıdır:

“Seri (Baş) verdi, sırrı vermedi Server Baba”

Sırra sahip olmak ile başın emniyeti kalkmıştır. Bilmek ve bilmemek sır sahibini emniyetten uzaklaşmasına sebep olmuştur. Bazılarının talebi sır sahibi olmaktır. Ancak saklasa içine dert, söylese başına dert olmaktadır. Sırrı olan kamışa, söyletmek için kaç tane delik açıldı.

Hüsnüne mağrur olup cevr eyleme âşıklara

Payidâr olmaz güzellik nâgehân elden gider

Güzelliğine mağrur olup eziyet etme âşıklara

Payidâr olmaz güzellik ansızın elden gider

İnsanın suretteki güzelliği gelip geçicidir. Buna güvenip sirette güzel olanları aşağılar ve onlara eziyet ederse bir gün gelir hak onun güzelliğini bir kaza ile kendisinden alır. Önemli olan siret güzelliğidir o daim kalıcıdır.

“Güzelliğine güvenme bir sivilce yeter”

İlâhî tevbeler olsun bir dahi mey içmeyem

Mey içüp mahbûb olunca ihtiyar elden gider

İlâhî tevbeler olsun bir dahi şarap içmeyim

Şarap içip sevilen olunca seçicilik elden gider

Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellem buyurdu ki;

“Günahtan tevbe eden kişi günahı olmayan kişi gibidir”

Kul kusurludur hata ve günah içerisinde bulunabilir. Ancak bu hatasını anlayıp ondan dönmesi büyük bir erdemdir. Çünkü bizler her yerde hazır ve nazır olan haktan gafil olup o kötü fiili işliyoruz. Oysa kul her yerde hakkı görse bir hata işleyebilir mi ?  Ne mümkün bu yüzden hata yaparken bir kez daha düşünmeli ve büyük günahlara duçar olmamalıyız.

Hazreti Ali Kerremallâhü veche buyurmuş ki:

“Yeryüzünde iki büyük yardım eden var idi, biri gitti ve biri kaldı. Evvelki gitti; bu Rasûlüllah sallallâhü aleyhi ve sellem dir. Yeryüzünde kalan ve bize yardım edebilecek tek şey ise istiğfardır.”

Dâ’imâ aşk ehliyile aşinalık eyle kim

Yâd ile biliş olunca âşinâ elden gider

Dâimâ aşk ehli ile yakınlık eyle ki

Zikir ile biliş olunca bildiğin elden gider

Daim tevhid ehli ile sohbet et ki sende olan gaflet senden uzaklaşsın. Çünkü tevhid sohbetidir ki kişiyi kemalata çeker. Daim zikir uyanıklığında olanlar hakkın tecellilerini izlerler ve daha önceki zahiri bilişlerinin yerini hakkın bilişi alır ve daim zikir zevki ile kemalde olurlar.

Yûsufı gör kim Mısır’a pâdişahdı bir zaman

Gör neler geldi seyr et bu zaman elden gider

Yûsuf aleyhisselâmı gör ki Mısır’a pâdişahdı bir zaman

Gör neler geldi seyret bu zaman elden gider

Hz.Yusuf hakka olan bağlılığı ve sabrı ile zindandan çıkıp saraya Sultan olmuştur. Eğer kişi haktan gelen tecellilere sabır eder ve her tecelliyi bir hayır bilirse kurtuluşa erer. Yoksa her daim huzursuzluk içerisinde olur.

Ey Niyâzî dünya içün zerrece gam çekme kim

Cidd‐i cehd etmek lâzım çünki canan elden gider

Ey Niyâzî dünya için zerrece gam çekme ki

Ciddi gayret etmek gerek çünkü canan elden gider

Dünya malı ve dünya saltanatı geçicidir ve orada kalacaktır salikin dünya malı için bir gayesi olmamalı ve onun için de sıkılmamalıdır. Esas olan hakkı zatına teveccüh etmektir. Esas beka budur ki kulda baki olanla beraber olsun. Bunun içinde gayret sarf etmesi gerektir. Aksi takdirde dünya hayatı çok kısadır. Canan elden gidebilir.

Geldi geçti ömrüm benim

Şol yel esmiş gibi

Hele bana şöyle geldi

Şol Göz açıp yummuş gibi

İş bu söze hak tanıktır

Bu can gövdeye konuktur

Bir gün ola gide

Kafesten kuş uçmuş gibi

                    Yunus Eme